အေရးနိမ့္ခဲ့ရေသာ ျမန္မာ့ အၾကမ္းမဖက္ ေတာ္လွန္ေရး (အပိုင္း ၂)

ေနာ္မန္ ႐ိုဘက္စ္ စပီရီ | ဒီဇင္ဘာ ၁၊ ၂၀၀၈

အယ္လ္ဘတ္ အိန္းစတိန္း အင္စတီက်ဳ အဖြဲ႔ (The Albert Einstein Institute) ၏ အင္တာနက္ ၀က္ဘ္ဆိုက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ "အၾကမ္းမဖက္ လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ျမန္မာ၊ တရုတ္၊ တိဘက္ ေဒသတို႔တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္ အာဏာရွင္ စနစ္မ်ား၊ က်ဳးေက်ာ္ သိမ္းပိုက္ထားမႈမ်ားကို နိဂံုးခ်ဳပ္ပစ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ဤအစိုးရမ်ား၏ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ သေဘာ သဘာ၀ကို ကမၻာက သိရွိေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ ဖြင့္ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဤ အၾကမ္းမဖက္ ေတာ္လွန္ေရး၏ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္သည့္ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားကို လူအမ်ားသို႔ ေထာက္ပံ့ ေပးႏိုင္ခဲ့သည္" ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ၾကာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ထိေရာက္မႈ အက်ဳိး အာဏိသင္ မေတြ႔ၾကရသည့္ ေတာ္လွန္ေရး လႈပ္ရွားမႈကို မည္သို႔ "တန္ဖိုး မျဖတ္ႏိုင္သည့္ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား" ဟု သင္ခန္းစာ ထုတ္ႏႈတ္ ယူၾကဦးမည္နည္း။ ႏွလံုး ေၾကကြဲဖြယ္ပင္ ျဖစ္သည္။ အယူ၀ါဒေရးရာ ဆင္စြယ္ နန္းေတာ္ေပၚတြင္ အၿငိမ့္သားထိုင္၍ ညႊန္ျပေပးမည့္ တန္ဖိုး မျဖတ္ႏိုင္သည့္ အေတြ႔ အၾကံဳမ်ားကို အျခားသူမ်ားက အံအားသင့္ဖြယ္ ရွိေနႏိုင္ပါသည္။ ထို အေတြ႔အၾကံဳမ်ားမွာ ျမန္မာ စစ္အစိုးရ၏ အက်ဥ္း ေထာင္ထဲ၌ ညႇဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္ ခံေနရျခင္း၊ ရဲမ်ားက နံပါတ္တုတ္ မ်ားျဖင့္ အဓိပၸါယ္မရွိ ရိုက္လွဲခ် ခံရျခင္း၊ မိသားစု၀င္မ်ား ေပ်ာက္ဆံုး ရျခင္း၊ ညႇဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္ခံရျခင္း၊ ေသဆံုးရျခင္း စသည့္ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား ေပေလာဟု ေမးခြန္းထုတ္ဖြယ္ ရွိေနသည္။ စစ္အစိုးရက မည္သို႔ တန္ဖိုး ေပးရ ေပးရ ပို၍ ၾကမ္းၾကမ္း တမ္းတမ္း ကိုင္တြယ္ၿပီး အာဏာကို ရသည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားမည္ဟု သံႏၷိဌာန္ ခ်ထားသည့္ ကာလ၊ သတ္ျဖတ္ရန္လည္း ၀န္မေလးသည့္ အခ်ိန္တြင္ အတိုက္ အခံ မ်ား၏ အၾကမ္းမဖက္ မဟာဗ်ဴဟာက ေဆးမစြမ္း လွေၾကာင္း သိျမင္ သေဘာေပါက္ လာၾကေစရန္ ျမန္မာ ျပည္သူမ်ားက အခ်ိန္ မည္မွ် ယူၾကဦးမည္နည္း။ ေမးခြန္း ထုတ္ဖြယ္ပင္။

အတိုက္အခံ အင္အားစု မ်ားထဲမွ အေကာင္းျမင္ ရွိသူမ်ားကေတာ့ ယမန္ႏွစ္က ျဖစ္ခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းမႈမ်ားေၾကာင့္ စစ္အစိုးရ ခ်ိနဲ႔လာေၾကာင္း ေဖာ္ျပေျပာဆို ၾကပါသည္။ ဆႏၵျပေနၾကသည့္ ရဟန္းသံဃာ မ်ားကို အၾကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္ၾက သည့္ ရဲမ်ားႏွင့္ စစ္သားမ်ားကို လူထုက ရြံမုန္းလာၾကေၾကာင္း၊ စစ္သား အမ်ားစု၊ စစ္တပ္ အရာရွိ အမ်ားစုမွာ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကပါသည္။ ထိုမွ်မက သူတို႔က ထပ္ခါ တလဲလဲ ၾကားရေလ့ရွိသည့္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အတြင္း သေဘာထား ကြဲေနၿပီ၊ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ေအာက္ေျခထု ရဲေဘာ္မ်ား အၾကား ၿပိဳကြဲေနၿပီ၊ ဒီမိုကေရစီ လိုလားသည့္ အုပ္စု မ်ားက ေနာက္ဆံုး ထႂကြ ပုန္ကန္မႈမ်ား ျဖစ္လာဖြယ္ရွိသည္ စသျဖင့္ ေကာလာဟလ မ်ားကို ေျပာဆိုၾကပါဦးမည္။

သို႔ေသာ္လည္း ယခင္ကတည္းက ထိပ္သီး စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အၾကား အာဏာ အားၿပိဳင္မႈမ်ားက ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ေပၚထြက္ ခဲ့ဖူးပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထြန္းၾကည္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ စသျဖင့္ ရွိခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ လည္း စစ္တပ္အတြင္း လူသာေျပာင္းလဲသြားခဲ့ၿပီး၊ စစ္တပ္လႊမ္းမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ထားသည့္ စနစ္အတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္ကို မေတြ႔ၾကရပါ။ အမွန္တြင္ ၎စစ္တပ္စနစ္က အလြန္ပင္ခံႏိုင္ရည္အား ျမင့္မားေနၿပီး အသစ္တက္လာ သည့္ ေနာက္ထပ္တပ္မေတာ္အရာရွိမ်ားျဖင့္ အားျဖည့္ က်ားကန္ထားၾကသည္။ ရဟန္းသံဃာမ်ားကို ရိုက္ႏွက္သတ္ျဖတ္ သည္ကို မႏွစ္လိုေသာ အရာရွိ အမ်ားအျပားရွိႏိုင္ေသာ္လည္း၊ စစ္တပ္အရာရွိ အမ်ားစုက ယံုၾကည္ေနၾကသည္မွာ ဆႏၵျပ သံဃာမ်ားက မၾကာေသးမီကမွ ရဟန္းခံလာသည့္ ကိုရင္မ်ား၊ ရဟန္းမ်ားျဖစ္ၿပီး တရားမ၀င္ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ သကၤန္း၀တ္လာၾကသည့္သူမ်ားဟု ျမင္ေနၾကသည္။

ထို႔အျပင္ အေကာင္းျမင္တတ္သူမ်ားက နာဂစ္မုန္တိုင္းအေပၚ တုံ႔ျပန္ရန္ စစ္အစိုးရ၏ ေႏွာင့္ေႏွးညံ့ဖ်င္းမႈကို ေဖာ္ျပေျပာဆို ၾကေသးသည္။ နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ လူ ၈၀,၀၀၀ ေက်ာ္ အသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ရၿပီး၊ လူ ၂ သန္းေက်ာ္တို႔၏ သက္ေမြး၀မ္း ေက်ာင္း လုပ္ငန္းမ်ား ထိခိုက္ပ်က္စီးခဲ့ရသည့္ အလားတူ (နအဖ) စစ္အစိုးရကိုလည္း ထိခိုက္ အင္အားခ်ိနဲ႔ေစခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ အေထာက္အထားျပစရာအျဖစ္ ထိုသူမ်ားက ေျပာဆိုၾကရာတြင္ မုန္တိုင္းအဆိုးရြားဆံုး သင့္ခံရသည့္ ဧရာ၀တီ တိုင္းတြင္ စစ္သားမ်ားႏွင့္ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ား၏ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းမ်ား ေနထိုင္ၾကသည္၊ အစိုးရ၏ တုံ႔ျပန္အေရးယူမႈ ေႏွး ေကြးသည့္ အေပၚ၎တို႔က ေဒါသျဖစ္ေနၾကသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ လူအမ်ားအျပားေသဆံုးခဲ့ၾကရသည့္ မုန္တိုင္းအေပၚ တုံ႔ျပန္မႈေႏွး ေကြးပံုကို ေဒါသျဖစ္ၾကသည္က အမွန္တကယ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း လူအမ်ားအေပၚ စစ္တမ္း ဆႏၵေကာက္ခံယူ ထားသည့္ ကိန္းဂဏန္းမ်ား မရွိဘဲ အတိုင္းအတာ တြက္ခ်က္ရန္ ခက္ခဲေနပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ကိုယ္ထူကိုယ္ထ လုပ္ေနၾကရသည္မွာ ေနသားက်ေနၿပီျဖစ္သည္။ အစိုးရအေပၚ မွီခို အားထား ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းလည္း သိထားၾကပါသည္။ ႏွလံုးသားမဲ့လြန္းလွသည့္ အစိုးရအရာရွိမ်ားထံမွ အကူအညီမ်ား ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနရန္ မရွိေသာေၾကာင့္လည္း အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္သာဆိုလွ်င္ ေပၚေပါက္လာႏိုင္သည့္ လူထု၏ မေက်နပ္မႈ၊ ေဒါသမ်ားထက္ ပို၍ ျပင္းထန္မႈ နည္းဖြယ္ရာ ရွိေနပါသည္။ မည္သို႔ဆိုေစ နာဂစ္မုန္တိုင္းအေပၚ အစိုးရက တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ရန္ ပ်က္ကြက္မႈေၾကာင့္ လူအမ်ားမေက်နပ္ ျဖစ္ေနၾကသည္ပဲ ဆိုဆို၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာဆႏၵျပပြဲ မ်ားကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ပို၍ နာက်ည္းေဒါသျဖစ္ေနေစသည္ပဲဆိုဆို ဤသို႔ လူထု၏ မေက်နပ္မႈ ေဒါသမ်ား ကို အသံုးခ်၍ စစ္တပ္ၿပိဳကြဲလာေအာင္၊ စစ္အစိုးရျပဳတ္က်ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္း မရွိေသးသည္ကိုလည္း ေတြ႔ေနရ သည္။

အျခားတဖက္မွ ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံျခားအကူအညီအသစ္မ်ား အလံုးအရင္းႏွင့္ စီး၀င္လာေသာေၾကာင့္ နာဂစ္မုန္တိုင္း က စစ္အစိုးရ အင္အားေတာင့္တင္းလာေစဖို႔ ပို၍ ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု အလြယ္တကူလည္း ျငင္းခ်က္ထုတ္ႏိုင္ပါသည္။ ႏိုင္ငံ ရပ္ျခားက မုန္တိုင္းသင့္ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အားတက္သေရာ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အကူအညီမ်ား ေပးလာၾကသည့္ အခါ ျမန္မာ့စီးပြားေရးအတြင္းသို႔ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ စီး၀င္လာခဲ့ပါသည္။ စစ္အစိုးရ က်င့္သံုးေနေသာ ႏႈန္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ေငြလဲလွယ္ေရးစနစ္မွတဆင့္ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္ေရး လက္မွတ္ (FEC) မ်ားကိုလဲ၊ ၎မွတဖန္ ျမန္မာက်ပ္ေငြကို ျပန္၍ လဲလွယ္ေနရင္း ၀င္လာသည့္၎အကူအညီမ်ား၏ ၂၀ % မွသည္ ၂၅% အထိကို စစ္အစိုးရက အညြန္႔ခူးႏိုင္လိုက္ေသး သည္။

ျမန္မာျပည္အတြင္းသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ခဲ့သည့္ ကုလသမဂၢ၏ အကူအညီမ်ားမွပင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁. ၅ သန္း (အခ်ဳိ႔ ေသာသူမ်ားက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀ သန္းခန္႔ရွိမည္ဟုပင္ ခန္႔မွန္းၾကပါသည္။) ဆံုးရႈံးခဲ့ရပါသည္။ ဤေငြမ်ားက ေငြ လဲ လွယ္ေရးစနစ္မ်ားမွတဆင့္ စစ္အစိုးရ၏ အိ္တ္အတြင္း ၀င္သြားၾကပါသည္။ မုန္တိုင္းသင့္ဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီကယ္ဆယ္ရန္ ရည္ရြယ္သည့္ အကူအညီမ်ားက စစ္အစိုးရအတြက္ အက်ဳိးအျမတ္ျဖစ္စရာ ျဖစ္ ေစခဲ့ရပါသည္။ ဤသို႔ ကေမာက္ကမျဖစ္ေနသည့္ ေငြလဲလွယ္ ေရးစနစ္မ်ားေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္အလွဴမ်ား ထပ္မံ လွဴဒါန္းေရးအတြက္လည္း ထိခိုက္ေစခဲ့သည္။

နာဂစ္မုန္တိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ေနမႈမ်ားကို ရုပ္သိမ္းရန္ႏွင့္ ေနာက္ထပ္ပို၍ အကူအညီမ်ား ေပး ၾကပါရန္ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ၿပီး၊ မၾကာေသးမီက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္းမ်ား ေလ့လာ ေရးအုပ္စု (ICG) က အလားတူ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။ သို႔မွသာ နာဂစ္မုန္တိုင္းျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ဆင္းရဲတြင္းနက္ေနရသည့္ ႏိုင္ငံအတြက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေရွ႔ဆက္ႏိုင္မည္ဟု ဆိုပါသည္။ (ICG) အဖြဲ႔၏ အျမင္ အေပၚ လူအနည္းစုကသာ လက္ခံၾကပါသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ကာလမ်ားက လြတ္လပ္ေသာလူ႔ေဘာင္ (OSI) အဖြဲ႔က (ICG) ၏ အျမင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပႆနာအေပၚခ်ည္းကပ္ရာ၌ ပညာရွင္မဆန္ဟု ေ၀ဖန္မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့ပါသည္။ ဤသို႔ သာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ ရုပ္သိမ္း၍ အေထာက္အပံ့မ်ားသာ တိုးေပးပါက စစ္အစိုးရက ႏိုင္ငံျခားေငြမ်ား ပိုမိုရရွိလာျခင္း ေၾကာင့္ စစ္အစိုးရအတြက္ အျမတ္ထုတ္ႏိုင္ၿပီး ၎တို႔အေျခအေန ပိုမိုခိုင္မာလာေစရန္ တည္ေဆာက္မႈမ်ား ျပဳႏိုင္ေစလိမ့္ မည္ ျဖစ္ပါသည္။

နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ဘ႑ာေရးအရ အျမတ္အစြန္းသာမက၊ စစ္အစိုးရ၏ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈလည္း ပို၍ တိုးလာ သည္ဟု တြက္ခ်က္ရႏိုင္ပါသည္။ ေသခ်ာသည္မွာ ျပင္သစ္ႏွင့္ အေမရိကန္ေရတပ္ စစ္သေဘၤာမ်ားက လူအမ်ားအျပား ေသေၾကၾကရသည့္ မုန္တိုင္းႀကီးအၿပီး ျမန္မာကမ္းရိုးတန္းအနားသို႔ကူညီရန္ လာေရာက္ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကခ်ိန္၌ ျမန္မာ စစ္အစိုးရအဖို႔ ေသြးပ်က္ေနဖြယ္ ရွိပါသည္။ ဤစစ္သေဘၤာမ်ားကို လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အကူအညီမ်ားေပးပို႔ရန္ဟု ဆိုကာ ၎ႏိုင္ငံမ်ားမွ ေစလႊတ္ခဲ့ၾကသည့္အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားကို အစိုးရက ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ တာ၀န္ ပ်က္ကြက္ေနသည့္အခ်ိန္၌ ႏိုင္ငံတကာက "ကူညီကာကြယ္မႈ ေပးပိုင္ခြင့္" ရွိသည္ဟုလည္း အေနာက္တုိင္း သံတမာန္မ်ား က က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာဆိုေနၾကသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္လည္း စစ္အစိုးရက ဤသေဘၤာမ်ား ေစလႊတ္လာ ရျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚ သံသယရွိေနခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို ေအာက္က်ဳိ႔နာခံရမည့္အစား စစ္အစိုးရက အကယ္၍ ႏိုင္ငံျခားတပ္မ်ား ျမန္မာ့ ေျမေပၚေရာက္လာပါလွ်င္ အတိုက္အခံလႈပ္ရွားသူမ်ား အံုႂကြမႈျဖစ္လာမည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႔ေနေသာေၾကာင့္ ေပးလာ မည့္ အကူအညီမ်ားကိုလည္း ပိတ္ပင္တားျမစ္ခဲ့သည္။ အကူအညီမ်ားကို ၎တို႔ကိုယ္ပိုင္တပ္သားမ်ားမွတဆင့္သာ ေ၀ျခမ္းခြင့္ ျပဳခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုး ႏိုင္ငံတကာ ေရတပ္သေဘၤာမ်ားလည္း ေသနတ္တခ်က္မွ မေဖာက္ရဘဲ ျပန္လည္ ဆုတ္ခြာသြားခဲ့သလို၊ အကူအညီအမ်ားစုမွာလည္း မေပးအပ္ႏိုင္ဘဲ ရွိခဲ့ရသည္။ ဤသို႔ အေမရိကန္ႏွင့္ ျပင္သစ္ေရတပ္ သေဘၤာမ်ား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈဟု ယူဆႏိုင္သည့္ကိစၥကို ျပန္လွန္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည့္ သံတမာန္ေရးအရ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈ ေၾကာင့္ စစ္အစိုးရက မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈပို၍ တိုးလာဖြယ္ရွိသည္ဟု ယူဆရသည္။ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ကိုလိုနီလက္သစ္ ၀ါဒီမ်ား၏ ရန္ကို ၾကံ့ၾကံ့ခံရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့ၿပီဟုလည္း အထင္ေရာက္ေနႏိုင္ေသးသည္။

ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ရာတြင္ စစ္အစိုးရက မိမိကိုယ္ကိုယံုၾကည္မႈရွိစြာ ျပဳမူေနပံုမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာသတင္းမီဒီယာမ်ား တြင္ ဆိုးရြားမိုက္မဲသည့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားဟု ေဖာ္ျပေျပာဆိုေနခ့ဲၾကသည္။ မၾကာေသးမီကလည္း စစ္တပ္အတြင္း အထက္ ႏွင့္ ေအာက္ေျခသေဘာထားကြဲပံုမ်ဳိး ေဖာ္ျပခဲ့ၾကေသးသည္။ အထူးသျဖင့္ နာဂစ္ဆိုက္ကလုန္းမုန္တိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႔ေတာ္ေဟာင္းကို ျဖတ္သန္းတိုက္ခတ္သြားခဲ့ၿပီးသည့္ကာလတြင္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ၿမိဳ႔ေတာ္သစ္ေရႊ႔ေျပာင္းရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ သည့္ကိစၥကို လူအမ်ားသေဘာက် ႏွစ္ၿခိဳက္စရာျဖစ္ခဲ့ရသည္။ နာဂစ္မုန္တိုင္းမျဖစ္မီ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ေႏွာင္ပိုင္း၌ ေနျပည္ ေတာ္သို႔ ၿမိဳ႔ေတာ္ေျပာင္းေရႊ႔ရန္ ခ်က္ခ်င္းဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္ေစခဲ့ျခင္းကို လူအမ်ားက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ခဲ့ ၾကၿပီး ေနျပည္ေတာ္တည္ေဆာက္မႈအတြက္ ႀကီးမားေသာ ကုန္က်စရိတ္မ်ားကို ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကသည္။ ေဗဒင္ယၾတာကိန္းခမ္း အရ ေျပာင္းေရႊ႔သည္ဟုလည္း ရယ္ပြဲဖြဲ႔ခဲ့ၾကသည္။ ယခုေတာ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးအမ်ားက စစ္အစိုးရ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ သိပၸံနည္းမက်ေသာ္လည္း ေတြးေခၚေမွ်ာ္ျမင္ႏိုင္မႈႏွင့္ နကၡတ္သေဘာအေျပာင္းအလဲမ်ားကို ခန္႔မွန္းႏိုင္မႈကို ျပန္၍ၾကည့္ လာၾကသည္။ အနည္းဆံုး စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား ယံုၾကည္ေနၾကသည့္ ေဗဒင္ဆရာမ်ားကို ေလးစားမႈျဖစ္လာၾက သည္။

ပို၍ အေရးႀကီးသည့္အခ်က္မွာ ၎၏ စစ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ေရးကိရိယာမ်ားအျဖစ္ အားထားအသံုးခ်ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိလာရၿပီး စစ္အစိုးရက ပိုမိုယံုၾကည္မႈ တက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားအတြင္း သေဘာထားကြဲလြဲမႈ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ မေတြ႔ရဘဲ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ဒီမိုကေရစီဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ေကာင္းစြာ ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္လည္း စစ္တပ္အဖို႔ အင္အားပိုမိုခိုင္မာလာသည္ဟု ယူဆရန္ ရွိေနၿပီး၊ စစ္အစိုးရအဖို႔ မိမိအင္အားအေပၚ ပို၍ ေသခ်ာ တြက္ဆလာႏိုင္သည္။ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံျခားသံတမာန္အခ်ဳိ႔၏ အဆိုအရ ယခုအခါ စစ္အစိုးရက ၎တပ္ မ်ား၏ သစၥာရွိမႈအေပၚ ပို၍ယံုၾကည္မႈကဲေနၿပီး မၿငိမ္မသက္မႈမ်ားကို ေကာင္းေကာင္းကိုင္တြယ္ႏိုင္ၿပီဟု ယူဆေနၾက ေၾကာင္းလည္း သတင္းမ်ားကို အေျခခံ၍ ေျပာဆိုေနၾကသည္။

အျခားတဖက္တြင္လည္း အတိုက္အခံမ်ား၏ အေနအထားမွာ အင္အားခ်ိနဲ႔လာၿပီဟု သံုးသပ္လွ်င္ ရႏိုင္သည္။ ယခုအခါ အတိုက္အခံအဖြဲ႔၀င္အမ်ားစုမွာ ယခင္အခ်ိန္ကာလမ်ားထက္စာလွ်င္ အမ်ားစုက ေထာင္ထဲတြင္ ရွိေနၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္ တြင္ အမ်ားအျပားကလည္း သူတို႔၏ ပုဂၢိဳလ္ေရးလံုျခံဳမႈကို အမွန္တကယ္စိုးရိမ္လာရျခင္းေၾကာင့္ ျပည္ပသို႔ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရ သည္။ အေရအတြက္ အတိအက်မသိရသည့္ အတိုက္အခံအဖြဲ႔၀င္မ်ားလည္း ေသေၾကဆံုးရႈံးခဲ့ရသည္။ လူအမ်ားစုက ဒီမို ကေရစီအေရး လႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ခံအားေပးမႈရွိေနၾကေသာ္လည္း ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ဓါတ္ဆီေစ်းႏႈန္းအေပၚ အစိုးရ ေထာက္ပံ့ထားေပးမႈမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့ၿပီး ေလာင္စာဆီေစ်းကို ညတြင္းခ်င္း ၅၀၀% တက္လိုက္ေသာအခါ ျဖစ္ေပၚလာ သည့္ လူထု၏ မေက်နပ္မႈမ်ားကို အတိုက္အခံမ်ားက အင္အားအျဖစ္မေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့ၾကပါ။ အလားတူ ယခုႏွစ္မုန္တိုင္း အၿပီး စစ္အစိုးရ၏ တာ၀န္ပ်က္ကြက္မႈႏွင့္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ မတည္မၿငိမ္မႈမ်ားႏွင့္ လူထုမ်ား ၏ ကပ္ေဘးဒုကၡအေပၚတြင္ အသံုးခ်၍လည္း ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ အားျဖည့္မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၾက ပါ။

ဖိအားေပးေရး ထိုးစစ္ကိုလည္း မဆင္၊ ၎တို႔ကို ေထာက္ခံေနသူမ်ားအတြက္ လံုေလာက္သည့္ ခုခံစစ္အတြက္လည္း ေသခ်ာ မျပင္ဆင္ဘဲ ေနခဲ့ၾကသည္။ အတိုက္အခံမ်ားက အၾကမ္းမဖက္က်မ္းစာေတာ္ကိုသာ အေသဆုပ္၍ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားမ်ားေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုး ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေရးကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္အားထားေနခဲ့ၾကသည္။ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း ဆႏၵျပသူမ်ားက သက္ေသျပခဲ့သလို၊ "ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္"ဆိုသည္မွာ ရဲမ်ား၏ နံပါတ္တုတ္ အတြက္၊ ၀င္တိုက္လာမည့္ ကားမ်ားအတြက္၊ အေသသတ္မည့္စစ္သားမ်ား၏ က်ည္ဆံမ်ားအတြက္ အာမခံခ်က္မရွိလွသည့္ ဒိုင္းကာသာ ျဖစ္ပါသည္။